Een duurzame tuin aanleggen? Begin met een bijentuin!

Duurzaam wonen wordt steeds populairder. Mensen besteden aandacht aan isolatie, leggen zonnepanelen op hun dak en passen allerlei waterbesparende maatregelen toe in huis. Maar ook buitenshuis kun je jouw huis flink verduurzamen en de natuur een handje helpen. Bijvoorbeeld door een bijentuin aan te leggen. Wij leggen je graag uit wat een bijentuin is, wat voor voordelen het heeft voor mens, dier en milieu en hoe jij kunt beginnen.

Wat is een bijentuin?

De laatste jaren zijn bijen en hommels enorm vaak in het nieuws geweest. Het gaat namelijk niet zo goed met de bijenstand. Steeds meer bijensoorten staan onder druk. Van de 359 bijensoorten die ooit in Nederland voorkwamen, staat meer dan de helft op de lijst van bedreigde soorten. Door gebrek aan voedsel, het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen en het verdwijnen van hun natuurlijke habitat hebben de bijen, en andere insecten, het moeilijk. Gelukkig kunnen we veel doen om de bijen een handje te helpen. Zo houden we de bijenpopulatie in stand, helpen we de biodiversiteit en dragen we bij aan een betere wereld.

Hoe krijg je meer bijen in de tuin?

De beste manier om de bijen en hommels te helpen is door jouw tuin een veilige haven te maken voor bijen en andere insecten. Dit doe je door veel verschillende bloeiende planten en bloemen te planten. Zo voorzie je de bijen van voedsel, beschutting en nestgelegenheid. Bijen hebben nectar en stuifmeel nodig om te overleven en hun larven te voeden. Dit noemen we ook wel een bijentuin.

Hoe maak ik een bijvriendelijke tuin?

Elke tuin kan een bijentuin zijn. Het begint met het plannen van een bijvriendelijke tuin die nuttige insecten aantrekt en voorziet van voldoende voedsel en beschutting. En dat kan op verschillende manieren. Wij leggen graag uit hoe je jouw bijvriendelijke tuin start, welke bloemen, struiken en planten je in je tuin kunt plaatsen en hoe je van jouw tuin (of balkon) een walhalla maakt voor honingbijen, hommels, wilde bijen en andere insecten.

Welke bloemen en vaste planten trekken bijen aan?

Het ontwerpen van een bijentuin draait helemaal om voedseldiversiteit. Bijen hebben namelijk nectar en stuifmeel nodig als voeding en voor hun voortbestaan. Het liefst is dit van het vroege voorjaar tot het late najaar beschikbaar in jouw tuin. Door bloeiende planten en bloeiende bloemen aan te planten die vanaf de lente tot in de herfst de bijen voorzien van nectar en stuifmeel, creëer je een ideale omgeving voor wilde bijen en hommels.

Inheemse planten

Naast een goede verspreiding van de bloeiperiode van planten en bloemen is ook de herkomst van de planten belangrijk. Het liefst kies je voor inheemse planten: dit zijn planten die van nature in onze regio voorkomen. Deze planten groeien goed in de tuin en ondersteunen de natuurlijke balans. Bovendien helpen ze de bijen, vlinders en andere insecten door te voorzien in voeding en schuilplekken. Door de intensieve landbouw en verstedelijking zijn er echter minder (verschillende) bloemen beschikbaar, wat vooral wilde bijen treft.

Biologische planten en bloeiende bloemen

Bij het selecteren van de planten en bloemen voor jouw bijentuin is het belangrijk om te kiezen voor biologische planten en bloemen. Chemische bestrijdingsmiddelen zijn namelijk funest voor bijen en andere soorten insecten. Dit wil je dus niet in je tuin hebben staan. Biologische zaden en planten zijn beter voor bijen omdat ze niet met schadelijke middelen zijn behandeld. Biologische planten zijn wel veilig voor gebruik in de bijentuin.

Welke planten en bloemen voor wilde bijen en hommels?

Zelfs als je alleen kiest voor biologische en inheemse planten, struiken en bloemen heb je nog volop keuze qua begroeiing voor je bijentuin. Elk seizoen heeft zo zijn eigen bloeiende planten en bloeiende bloemen om de bijen optimaal te voorzien van voeding.

Lente

In de lente komen de bijen tevoorschijn en hebben ze goede voeding nodig voor een succesvolle start. Vroege bloeiers, zoals krokussen, sneeuwklokjes, longkruid, sleutelbloem, helleborus en wilgen zijn heel geschikt voor wilde bijen en hommels. Ook zijn ze gek op bloeiende bomen en fruitbomen. Zo kun je de bijen helpen aan het begin van het jaar.

Zomer

Bijen houden van allerlei soorten wilde bloemen en bloeiende struiken. In de zomer is het dan ook feest voor bijen, hommels, vlinders en andere insecten. Bijen zijn heel actief in de zomer en planten en bloemen zoals lavendel, zonnebloem, wilde akelei, veldsalie, vlasbekje, kattenkruid, smeerwortel en komkommerkruid zijn heel geliefd. Door deze te planten, is er meer dan genoeg voedsel beschikbaar voor insecten in je eigen tuin en de directe omgeving.

Herfst

In het najaar neemt de hoeveelheid bloeiende planten en bloemen af. De bijen bereiden zich voor op de winter en zijn afhankelijk van laatbloeiers voor hun voedsel. Ook in dit seizoen zijn bloemen en planten dus hard nodig. Goede planten en bloemen zijn onder andere de aster, cosmos, dahlia, koninginnekruid en zonnekruid.

Winter

In de winter bloeit er niet zo veel, maar sommige bestuivers hebben ook in deze periode hun voedsel hard nodig. Helleborus, klimop en winterjasmijn kunnen hierin voorzien voor honingbijen die op zoek zijn naar voeding. Houd dus ook zeker in de winter rekening met de insecten.

Tips voor het aanleggen van je bijentuin

Ben je na het lezen van dit artikel helemaal geïnspireerd geraakt en wil je een start maken met je eigen bijentuin? Dan is er geen beter moment dan nu om te beginnen de wilde bijen, hommels en andere insecten een handje te helpen! Wij geven tips om van jouw bijentuin een succes te maken.

Kleurrijke variatie

Zorg voor veel diversiteit in je tuin qua planten en kleuren. Bijen worden aangetrokken door kleuren en deze variatie vergroot de aantrekkingskracht van je tuin.

Plant een bloeiboog

Zorg dat je een tuin aanlegt waar continu andere planten bloeien gedurende het jaar. Zo hebben wilde bijen, hommels en insecten altijd iets te eten in jouw tuin.

Maai niet te vaak

Een bijentuin mag best een beetje wild zijn. Daar zijn de insecten heel blij mee, omdat het ze meer mogelijkheden tot beschutting, nesten en voeding geeft. Maai dus niet te vaak. Zo krijgen bloemen beter de kans om te bloeien en zaden te verspreiden. Dode boomstammen zijn ook goede nestelplekken voor bijen en kunnen een waardevolle toevoeging zijn aan je tuin.

Gebruik geen bestrijdingsmiddelen

Bestrijdingsmiddelen zijn één van de redenen dat complete bijenvolken sterven. Houd deze dus op afstand en gebruik liever natuurlijke bestrijdingsmiddelen, zoals biologische producten en lieveheersbeestjes.

Zorg voor een waterbron

Wilde bijen en andere bijensoorten hebben niet alleen voeding, maar ook vocht nodig om in leven te blijven. Een schaaltje drinken plaatsen biedt ze de mogelijkheid om te drinken wanneer dit nodig is.

Behoud een zonnige plaats

Wij mensen vinden beschutting in de tuin heel fijn, maar honingbijen en andere soorten bijen hebben juist warmte nodig. Zorg daarom voor een zonnige plek in de tuin gedurende het hele seizoen in je bijentuin.