Resultaten enquête honingbijensterfte 2023-2024

Hoe gaat het dit jaar met de honingbijenvolken? 

Bijensterfte volgt een grillig patroon. 44 % van de imkers heeft geen sterfte en 56% van de
imkers heeft meer sterfte dan normaal. Gemiddelde sterfte is 24% bij alle 140 imkers samen met
meer dan 1000 volken.

Spiegel en Signaal

Bijensterfte is een spiegel van de belabberde kwaliteit van onze leefomgeving. Het is ook een signaal dat we nieuwe paradigma’s nodig hebben. Het dominante paradigma, waarin we onze leefomgeving ongebreideld gebruiken en deze met name waarde heeft als ‘product’  is onhoudbaar. Juist die diertjes die al 60 miljoen jaar zorgen voor bestuiving, overvloed
aan zaden, rijke biodiversiteit, voedsel en functionele ecosystemen die water vasthouden, CO2 opslaan en het klimaat stabiliseren, geven ons een wake-up call: kunnen wij als mensheid constructief deel worden van het systeem aarde?

Varroa en ras

Varroa lijkt geen rol te spelen. Bij imkers met minimaal 7 jaar ervaring, die zowel wél bestrijden
als die niet bestrijden, is een gemiddelde sterfte van 24%. Ook het ene bijenras lijkt niet gevoeliger te zijn dan het andere.

Sterfte per provincie

Voor een solide uitspraak over sterfte per provincie hebben
we niet voldoende respondenten per provincie.

Pesticiden

De hogere sterfte vorig jaar bij volken die overwinterden op honing, leidde ertoe
dat we een aantal monsters hebben laten onderzoeken op pesticiden.

Uit dit onderzoek naar bleek dat in alle monsters gemiddeld 13 pesticiden aanwezig
waren. In totaal werden 35 verschillende pesticiden gevonden. Pesticiden spelen dus een rol in
bijensterfte. Op dit moment wordt dit niet meegenomen in het onderzoek naar winterbijensterfte door de verantwoordelijke
onderzoeksinstituten. Nader onderzoek is relevant, mits dit onafhankelijk gefinancierd wordt.

Vorig voorjaar werden er in het voorjaar frequent stervende hommels gemeld. Dit jaar
worden heel weinig hommelkoninginnen waargenomen. Dat door pesticiden niet alleen
honingbijen getroffen worden, maar ook hommels en andere insecten is een logisch gevolg van
de aanwezigheid van pesticiden in het landschap.

Klimaatverandering

Klimaatverandering speelt mogelijk een rol. Bee Foundation kan dit niet analyseren op basis van onze
data. In een warm najaar vertonen winterbijen het gedrag van zomerbijen, ze blijven vliegen.
Hierdoor leven ze korter en krimpt het volk in het najaar aanzienlijk. Het lijkt erop dat er meer sterfte is onder grote volken i.p.v. kleine volken. Dit is a-typisch. Het kan zijn dat grote volken langer doorbroeden en daardoor langer door vliegen om voedsel te verzamelen. Droge zomers hebben waarschijnlijk ook invloed op de afnemende vitaliteit van de winterbijen.