wesp
wesp

Wespenplaag of wonderplaag?

De strijd met wespen

Er zijn wespen en zij plagen ons. Vinden wij. Manmoedig trekken wij ten strijde, met risico voor ons eigen leven, of op zijn minst een steek. Het is oorlog: we gaan er hard in, het is wij of zij. We zullen ze krijgen, die naarlingen!

De wespenverdelgers maken overuren. Een vriendin die liever haar wespen wilde houden werd voor gek verklaard door het verdelgbedrijf: “ze zouden ze wel gratis komen doodmaken, want die wespen zouden haar huis opeten en door de muren naar binnen komen! En dat wilde ze toch niet?”

Meer in paniek door de dood-en-verderf predikende vrouw aan de telefoon dan door de wespen onder haar dak, belde ze mij. “Ja er zijn veel wespen dit jaar,” beaamde ik. “In het voorjaar van 2021 toen het vroor dat het kraakte en wij konden schaatsen stierven veel wespenkoninginnen door de kou. Dat verlies maken ze dit jaar weer goed. De vele jonge wespenkoninginnen die vorige zomer geboren werden, hebben nu, na een mild voorjaar, een nest.

De carnivoor

“Heb je al gemerkt dat er weinig muggen zijn deze zomer” vroeg ik. “Een wespennest eet 80.000 vliegjes, mugjes en luizen per dag! Het zijn vliegende stofzuigertjes en zorgen dat wij ’s nachts niet lek gestoken worden.” Maar of de wespen dan echt niet door de muur naar binnen zouden komen? “Ben je gek! De wespenkoningin bouwt vanaf april een nest van een soort papier-maché in een donkere, koele holte. Haar werkster helpen haar met het knagen van stukjes dood hout voor de bouw van het nest en daarna met het verzorgen van de jonge larven.

Daar waar alle bijen hun jongen plantaardige eiwitten voeren in de vorm van stuifmeel, zijn de wespenlarven echte vleeseters. De larven krijgen ‘pap’ van vliegen, luizen en muggen.
En weet je wat zo bijzonder is? De larven geven hun voedsters een zoete, energierijke substantie terug, waardoor zij kunnen vliegen en weer op jacht kunnen gaan.

Ergens in de zomer – nadat de nieuwe generatie jonge koninginnen is geboren – stopt de koningin met het leggen van eitjes. Dan zijn er geen larven meer die de voedsters van energie voorzien. En deze gepensioneerde dames genieten nog een tijdje van de mooie zomer, maar hebben daarvoor wel een beetje suiker nodig. Dat halen ze uit vruchten of bijvoorbeeld appeltaart. En als wij dan zo suf zijn om net op dat moment een hap appeltaart te nemen, kan onze pensionada zich alleen nog verdedigen met een steek. Net zoals een hond die van zich afbijt als hij aangevallen wordt. Wat zou jij doen als je in de mond van een reus terecht komt?”

De verwondering

Ik krijg veel vragen van mensen die van hun wespen af willen maar ze niet willen doden. Dat is al een heel stuk beter. Mijn antwoord bevredigt hen niet altijd. Wat als je stopt met denken in of-of: óf zij óf wij, maar onderzoekt hoe het is om samen te leven met de wespen: én zij, én wij? Wat als je kijkt hoe ze af en aan vliegen en merkt dat ze je niets doen als jij hen de ruimte laat en niet in hun zone komt? Dan stopt de oorlog, de angst voor het onbekende en het enge. Het maakt plaats voor verwondering. Verwondering voor de bijzonderheid van een levend organisme en haar samenhang met het geheel. Een wespenplaag wordt een wonderplaag. Dat is een heel stuk beter.

Meer weten:
– Eddy Zoëy maakte met Sonne een mooie aflevering over wespen voor Natuurlijk Zoëy
– Tamar Stelling schreef een prachtig artikel: Vijf Redenen om van wespen te houden voor de Correspondent